Van schaar en papier tot pdf-publicatie

Opmaak van de wijkkrant T-Oost in handen van Aard de Kruijf

Redactieleden van de wijkkrant Tuindorp-Oost houden al dertig jaar ogen en oren open: wat gebeurt er in de wijk?  En is dat interessant om over te schrijven?  Na bespreking in de redactievergadering gaat iedereen aan de slag en schrijft zijn of haar verhaal. Door de jaren heen zijn redactieleden gekomen en gegaan. Echter één persoon heeft er vanaf vrijwel het begin altijd voor gezorgd dat teksten en plaatjes worden samengevoegd tot één geheel: de wijkkrant, die elke keer op je deurmat valt. Hoog tijd om eens kennis te maken met deze stille kracht, Aard de Kruijf.

Aard is van huis uit grafisch ontwerper en inmiddels is hij met pensioen. Na de grafische school heeft hij gewerkt bij Dagblad Het Centrum in Utrecht, Jos Neve in Amsterdam en Drukkerij Hoonte in Utrecht. In 1978 is hij samen met collega van Hoonte, Ed van Spall, een bureau grafische vormgeving begonnen in Maarssen. Vanaf 1993 werkte hij als zzp’er vanuit huis in Tuindorp-Oost.

Bij de Wijkkrant is hij gekomen via Lia Versluis. Zij was eindredacteur van de wijkkrant en Aard kende Lia via de ouderraad van basisschool De Regenboog waar hun kinderen op zaten. Aard vertelt: “Tja, in die eerste jaren ging alles nog met pen, schaar en papier.”

Passen en meten
In de jaren 80 deed de Personal Computer zijn intrede. Stukjes werden geschreven met een tekstverwerker en op floppy/diskette bij Aard aangeleverd. De eindredacteur beschreef in het kort de indeling van de krant. De diskette bracht Aard met zetinstructies naar de zetter. Met een kopie van het zetsel maakte hij met veel ‘passen en meten’ een lay-out. Na tekstwijzigingen en goedkeuring gingen de teksten opnieuw naar de zetterij. Dan werd een werktekening geplakt. Op die werktekening werden kaders waar de foto’s, tabellen en kolomlijnen moesten komen met een zwarte Rothring-pen getekend. De foto’s werden als gedrukte foto of dia aangeleverd bij Aard ingeleverd. De werktekening en de foto’s/dia’s bracht Aard vervolgens in een grote enveloppe/koffer naar de drukkerij. Na 1 of 2 weken konden de gedrukte krantjes dan opgehaald worden.

Van zwart-wit naar full colour
In het begin was de krant zwart-wit, dit was het goedkoopste. Later werd het tweekleurendruk (duplex), blauw/paars. De zwart-wit foto’s krijgen dan een paarse gloed. Als logo wordt een gestileerde tekening gekozen van het beeld van de barmhartige Samaritaan, van de kunstenaar V.P. Esser. Gaandeweg doen kleurenfoto’s hun intrede en in maart 2017, bij de start van jaargang 23, wordt het huidige logo geïntroduceerd en is de krant in full colour. Met de advertenties kon dit gefinancierd worden.

Zelf ‘zetten’
Tegenwoordig maken Aard en de redactie dankbaar gebruik van alle gemakken die internet biedt. Teksten worden als Word-documenten aangeleverd. Door de naam van het bestand te laten beginnen met het bladzijdenummer is de volgorde in één opslag helder. 

Toen Aard de beschikking kreeg over een Applecomputer, was de zetterij niet meer nodig. De hele opmaak kon met de Apple eenvoudig gemaakt worden. In eerste instantie met het programma QuarkXPress, later met ‘InDesign’. Foto’s worden nu aangeleverd als jpg-, png- of epg-bestanden, soms rechtstreeks van de telefoon. Met Photoshop worden ze bewerkt. “Voor mij is er de uitdaging om de juiste uitsnede te maken, zodat het plaatje de tekst optimaal ondersteunt en de bladspiegel rust geeft aan het oog van de lezer”, vertelt Aard. “Het is nog steeds een ‘passen en meten’, maar nu achter mijn eigen computer!”

Iets naar de drukker sturen anno 2024 is een druk op de knop: het definitieve bestand wordt als pdf gemaild en een week later worden de dozen bij Aard thuis afgeleverd. Dan komt de bezorgcoördinator in actie, die samen met een aantal vrijwilligers zorgt dat de krant daadwerkelijk op jouw mat valt.