Hoe het Griftpark hier kwam
In 2024 bestaat het Griftpark 25 jaar en dat vieren we. Zonder de inzet van bewoners zou er niet zo'n mooi park zijn gekomen op de plek die ooit een vuilnisvaalt was en waar lang een gasfabriek stond.
Van vuinisvaalt en gasfabriek tot gifpark
Vanaf 1850 kwam het huisvuil van Utrechters in het Griftpark terecht. En op hetzelfde terrein stond ook een gasfabriek, waar gas uit steenkool werd gehaald. De Vaalthaven was overslagplaats van huisvuil en in de oorlog werden hier ook vliegtuigwrakken verzameld en verschroot. Na de ontdekking van de gasbel in Slochteren werd de gasfabriek in 1959 gesloten en kwam het terrein braak te liggen. Buurtbewoners voerden eind jaren 70 ‘aksie’ om er een wijkpark van te maken. Dat lukte, maar de parkaanleg werd gestaakt door de ontdekking van een van Nederlands grootste bodemvervuilingen. Het terrein werd afgesloten en kreeg de naam ‘Gifpark’. Pas na een lange en moeizame weg werd een oplossing voor het gifprobleem gevonden door de vervuilde bodem ‘in te pakken’. De vervuiling rondom het park werd weggehaald. De vervuilde grond werd ingepakt op een ondoordringbare kleilaag, met aan de zijkanten een betonnen damwand en op de vervuiling grind, folie, zand en een leeflaag. Als "nazorg" wordt het verontreinigde grondwater weggepompt en gezuiverd en de ingepakte grond constant bekeken.
Van bewonersstrijd tot ecologisch beheer
Buurtbewoners bleven strijden voor hun park en in overleg met ambtenaren en de architect kwam de inrichting tot stand. Zo is voorkomen dat er een fietspad en ondergrondse parkeergarage in het park kwamen. In 1999 werd het park uiteindelijk geopend. In het niveauverschil ten opzichte van de straat en de vaalt blijft de geschiedenis van het terrein zichtbaar.
In 2000 werd de Stichting Beheer Griftpark opgericht voor het beheer van de ecomuur, hosteltuin, natuurkern, bloementuin, groenkapel en paddenpoel. Het Griftpark wordt een walhalla voor bijen, insecten, padden, kleine salamanders en bijzondere vogels als de vliegenvanger. De biodiversiteit groeit.
Meer biodiversiteit & ontdekking griftpark-bacterie
Rudolf de Bos Kuil was al voor de officiële opening in 1999 bij het Griftpark betrokken als (vrijwillige) klusjesman bij de kinderboerderij. Hij ontwierp de werkplaats en realiseerde de ‘plantenkweek‘ op Grifsteede. Later kreeg hij de kas van het hostel naast de Blauwe Grift in beheer, een kweekplaats van planten voor de hosteltuin en het park. Ook verzorgde Rudolf jarenlang de prachtige bloemenmuur met achtduizend plantjes in evenzoveel gaten langs het fietspad langs de Grift die naar hem is vernoemd.
In de vervuilde grond wordt in 2008 ‘Griftparkbacterie’! gevonden die teer, olie en oplosmiddelen opeet. In 2017 wordt hier onderzoek naar gestart. De natuur blijkt sterker dan we denken!
Bronnen:
- Buurtbewoners omarmen hun oude Gifpark (Trouw 1999)
- 20 jaar genieten van het Griftpark (Wittevrouwenkrant 2019)
- Hoofdrolspelers over hun favoriete park (Wittevrouwenkrant 2014)
- Hoe komt het Griftpark aan zijn naam (In de Buurt, 2021)
- Alleen schoon is mooi vertelt de geschiedenis van het Griftpark in woord en beeld. Het boek beschrijft de tijd van de gemeentevaalt en de gasfabriek, het drama van de in 1980 ontdekte bodemvervuiling, en de rol van buurtbewoners bij de totstandkoming van het park.
- De reis van bodemdeskundigen (2016)
- Fijn plekje voor mens en pad
- Terug in de toekomst van het Griftpark
