Wijkbewoners in gesprek over een energievisie voor Utrecht Noordoost

Hoe moet dat als we van het gas af gaan? Wat voor keuze hebben we? Wat vinden wij als buurtbewoners belangrijk in de energietransitie? Daarover ging Wijkcoöperatie Griftstroom op 14 maart in gesprek met 65 buurtbewoners uit Utrecht Noordoost.

De voorzitter van de wijkcoöperatie, Joop Oude Lohuis, hield een inleidend praatje. Piet Hein Speel introduceerde de 3 onderwerpen waarover de bewoners deze bijeenkomst met elkaar in gesprek zouden gaan. Dat waren:

1. Energievoorziening en woningkwaliteit: hoe is de huidige situatie in de wijk en welke informatie is nog nodig?
2. Oplossingen: de mix van warmte- en elektriciteitsoplossingen voor onze wijk.
3. Waarden: wat vinden we belangrijk in de energietransitie van onze wijk?

In 3 periodes van 10 jaar van het gas af
Daarna was het de beurt aan de gemeente. Onze stad is in 3 blokken ingedeeld die in 3 periodes van 10 jaar aan de beurt zijn om van het gas af te gaan. Voor de wijk Wittevrouwen betekent dit bijvoorbeeld dat de komende 2 jaar plannen worden gemaakt en vervolgens in 8 jaar tijd de plannen worden uitgevoerd.

Warming-up
Voordat de bewoners in groepen over de onderwerpen gingen spreken, werden ze in 2 subgroepen verdeeld. Onder leiding van Universiteit Utrecht (UU) kregen ze een warming-up oefening. De bewoners gingen met elkaar aan de slag met het verpotten van viooltjes. UU doet namelijk onderzoek naar hoe wijkbewoners meer en beter betrokken kunnen worden bij de energietransitie.

Gesprekken over de 3 onderwerpen

1 Energievoorziening en kwaliteit van de huizen in Noordoost
Aan 2 tafels is aandacht besteed aan de beschikbare informatie over de huidige energievoorziening en de huidige (energie)kwaliteit van de woningen in Noordoost Utrecht. De gemeente had de informatie hierover verzameld en in de vorm van grafieken en overzichten neergelegd op de tafels. Dat leverde al goede inzichten op over de wijk: waar ligt het warmtenet, hoeveel corporatiewoningen zijn er en waar liggen die? Hoeveel gas en stroom verbruikt een gemiddelde woning? Iedereen kon zijn eigen omgeving herkennen in de grafieken en plaatjes. Belangrijke vraag was welke gegevens nog ontbreken en nodig zijn om de discussie goed te kunnen voeren. Deze zijn genoteerd.

Hoe gaat het verder?
Bewoners Fred en Alexander denken graag mee over de verdere behoefte aan en het gebruik van data over de kwaliteit van de woningen. Ze doen dit samen met Eline en Mara van de gemeente.

2 Oplossingen om duurzame energie op te wekken in de wijk
Startpunt van het gesprek waren de volgende 3 oplossingsrichtingen:
1. Een warmtenet met een warmtebronnenstrategie en varianten op het eigenaarschap (Eneco, 51% publiek, bewoners);
2. Kleinschalige collectieve oplossingen, zoals kleinschalige warmtenetten, of een collectieve warmtepomp;
3. Individuele oplossingen, zoals een warmtepomp per huishouden.

Aan deze mogelijkheden voegden bewoners post-its toe met andere oplossingen: geothermie, aquathermie uit de Vecht, waterstofgas, een zeer-lage-temperatuur-warmtenet, meerdere aanbieders van warmte (i.p.v. een monopolie van Eneco), eigendom van bewoners.
Een extra onderwerp dat werd toegevoegd was de opslag van energie via batterijen, bijvoorbeeld van elektrische auto’s en via WKO’s (in de zomer water verwarmen en onder de grond opslaan voor warmte in de winter).

Vervolgens is er gekeken naar de totale elektriciteitsvraag in 2050. Hoe kunnen we in de wijk zoveel mogelijk elektriciteit opwekken? Zonnepanelen, thermische zonnepanelen, solar carports, windmolens aan de rand van de wijk, tot zelfs een kerncentralemodule. De rest van de duurzame elektriciteit dienen we van buiten de wijk te halen. Van vergisting van biomateriaal tot een kerncentrale. En ook het idee om te participeren in een windmolen elders. Ook werden onderwerpen genoemd als: isoleren, isoleren, isoleren. Daardoor kan de vraag naar warmte en elektriciteit enorm gereduceerd worden.

Hoe gaat het verder?
Bewoners Jeroen, Martin, Monique, Nichol en Hans-Erik helpen mee met het uitwerken van de post-its en het voorbereiden van de volgende bewonersbijeenkomsten. Ook de NMU (Natuur en Milieufederatie Utrecht) en Energie van Utrecht ondersteunen met hulp en advies.

3 Waarden: waaraan moet een nieuw energiesysteem voldoen?
In 6 groepjes van ongeveer 5-8 mensen is met elkaar gesproken over de waarden waar een nieuw energie(warmte)systeem aan zou moeten voldoen volgens de bewoners. Alle door de groepjes genoemde waarden werden op een flap geschreven. In een aantal groepjes ontstond het idee om de waarden te prioriteren, dus op volgorde van belangrijkheid te zetten. 5 waarden hebben prioriteit gekregen waarbij 3 waarden met gelijke prioriteit op de eerste plaats zijn gekozen en 2 waarden respectievelijk op de 4e en 5e plaats zijn benoemd.
1 iedereen betrokken, meedoen, sociale component
1 rechtvaardigheid, eerlijk verdelen lasten en lusten
1 duurzaam: besparen, minder/niet fossiel
4 betaalbaarheid
5 zeggenschap

Een volgende stap zou kunnen zijn om de lijsten met de waarden te klusteren (welke horen bij elkaar). Om daarna verder te prioriteren en verdiepen met een aantal betrokkenen.

Hoe gaat het verder?
Bewoners André, Toine, Irene en Berry helpen mee in deze werkgroep.

Onder het genot van een hapje en een drankje praatten de deelnemers na.

Energievisie voor Utrecht Noordoost
De wijkcoöperatie Griftstroom wil samen met buurtgenoten een plan maken voor duurzame energievoorziening voor de wijken in Utrecht Noordoost. Dit moet voor de zomervakantie klaar zijn. De volgende bijeenkomst is op donderdag 16 mei. Je bent van harte uitgenodigd om mee te denken, praten en werken.