Van zelfredzaamheid naar samenredzaamheid

Wat als de stroom uitvalt?
Anco de Rooij van de gemeente Utrecht is (onder andere) projectleider noodsteunpunten. Hij vertelt bewoners in Paviljoen van Tuinenpark Ons Buiten in Voordorp hoe de gemeente nu bezig is met hoe bewoners voor te bereiden op mogelijke crises. 
Deze lezing werd georganiseerd door activiteitencommissie Voordorp/Veemarkt. 

Nationale veiligheid
De gemeente kijkt nu vooral naar eventuele gevolgen van hybride oorlogsvoering, waardoor bijvoorbeeld communicatie niet goed mogelijk is, stroom uitvalt, water niet beschikbaar is, bereikbaarheid verslechtert, de economie stilligt en de nationale veiligheid in het geding is.

Stedelijk veiligheidsnetwerk
Om bewoners in dat soort situaties te helpen is de gemeente bezig met het opzetten van noodsteunpunten. “Er is een stedelijk veiligheidsnetwerk opgericht met diverse partners uit de stad waarmee we om tafel zitten. In de wijk Overvecht doen we op dit moment ook een pilot risico- en crisiscommunicatie: hoe kunnen we de mensen van de verschillende groepen die daar wonen bereiken met onze boodschappen?” Daarnaast worden communicatie-producten opgesteld aanvullend op de campagne van Denk Vooruit. 

Scenario’s
De Rooij vertelt over de scenario’s waar rekening mee wordt gehouden bij stroomuitval:
“Vitens heeft voor 10 dagen water, maar als je hoger dan de tweede verdieping van een gebouw woont kun je nog maar één keer de wc doortrekken, want de pomp die het water omhoog pompt werkt op stroom… Het telefoonverkeer ligt na twee uur stroomstoring ook plat omdat de zendmasten dan niet meer werken. Als de stroomuitval vier uur duurt wordt er rekening gehouden met verkeerschaos, en zal opgeroepen worden om thuis te blijven. Er wordt gewerkt aan manieren om de rioolwaterzuivering langer te laten doorwerken, want nu stopt de zuivering ook na vier uur stroomuitval. Na 24 uur is al het eten in vriezers ontdooid. De generatoren van het riool vallen uit en dan komt rioolwater omhoog, wat op langere termijn gevolgen heeft voor de gezondheid.

Noodsteunpunten
De officiële omschrijving van een NSP is “Een locatie waar de crisisorganisatie tijdens crises de veerkracht van inwoners versterkt door noodsteun te bieden en maatschappelijke initiatieven te faciliteren.”

Er zijn nu drie soorten noodsteunpunten (NSP) in ontwikkeling: 
de basis NSP, voor informatievoorziening, noodmeldingen en ondersteunen en faciliteren van maatschappelijke initiatieven.

Bij de basis+ NSP is ook EHBO en een behandelruimte, psychosociale hulp, een oplaadpunt voor medische apparatuur, eventueel opvang als mensen niet naar huis kunnen en voedsel- en waterverstrekking. “Maar dit type is echt voor later, deze is nog niet verder uitgewerkt, we richten ons nu vooral op de eerste”.

De pop-up NSP is een tijdelijk initiatief bij een crisis, bijvoorbeeld een ontmoetingsplek. Per wijk wordt nu gekeken naar mogelijke lokaties. De bedoeling dat uiteindelijk alle inwoners een steunpunt kunnen bereiken op maximaal 12 minuten loopafstand.

Plannen en ideeën
“We denken ook na over hoe we met partners in de stad, zoals maatschappelijke organisaties, kerken en moskeeën een soort ‘dorpsplein’ kunnen organiseren. Anders dan een gemeentelijk noodsteunpunt, maar wel een plek voor ontmoeting en een arm om de schouder. Mogelijk zijn er panden in de stad aggregaten, zodat er nog koffie gezet kan worden. Vanuit de basis-noodsteunpunten willen we dan ook weer verbinding leggen met die plekken, zodat op die manier daar ook betrouwbare informatie verstrekt kan worden.

Persoonlijk noodplan
De Rooij benadrukt dat het belangrijk is om zelf na te denken over verschillende situaties en met anderen afspraken te maken: waar ontmoet je elkaar als je elkaar niet kunt bereiken? Wie haalt de kinderen van school? Waar vind je informatie als internet het niet doet? Daarbij is het ook belangrijk afspraken te maken met de buurt: wie is kwetsbaar en heeft hulp nodig? Als je in een flatgebouw woont, waar kun je dan water halen en naar de WC? Het is dus ook belangrijk om met buren af te stemmen wat je doet in een noodsituatie.

Organisaties of lokaties die zich willen aanmelden als noodsteunpunt kunnen mailen.

Tips:
Wil je iets met je buren opzetten, maar weet je niet hoe te starten? Vraag advies bij helpdesk voorzorgcirkels.
Samen met buurtbewoners sparren over mogelijkheden kan bij Werkplaats Wittevrouwen of Broedplaats Tuinwijk.

Meer buurtbetrokkenheid? Sluit je aan bij buurtcoöperatie Griftstroom