Het LEAVES project: over rouw bij het verlies van je partner.
Je weet het: als je ouder wordt, zullen er vaker mensen om je heen wegvallen. Dat kan maken dat je je meer alleen voelt. Maar als het om je partner gaat, zal dat zeker het geval zijn. Iemand met wie je lief en leed gedeeld hebt, is er niet meer. De eenzaamheid ligt op de loer.
In het project LEAVES is onderzoek gedaan naar hoe ouderen daarmee omgaan, met als doel een online service te ontwikkelen om ze te helpen met hun verlies om te gaan.
Uit eerder onderzoek blijkt dat maar liefst een kwart van de ouderen die hun partner verliezen moeite heeft daar mee om te gaan, wat kan leiden tot eenzaamheid, depressie en fysieke klachten. In het onderzoek van LEAVES werden in Nederland, Zwitserland en Portugal ouderen geïnterviewd die hun partner hadden verloren. Waar ze vooral behoefte aan bleken te hebben was contact met lotgenoten. Ze kregen vaak het gevoel uit de omgeving dat het maar snel over moest zijn.
De geïnterviewde ouderen gaven aan dat, na het overlijden van hun partner, zij vaak niet de steun vonden in de directe omgeving waar zij wel op hadden gehoopt of zelfs gerekend. Achtergebleven partners merken dat het contact - als alleenstaande - met de vertrouwde kring anders voelt dan voorheen. Zo geeft een van de deelnemers aan dat hij het erg vindt dat mensen uit zijn netwerk niet meer vragen naar hoe hij zich voelt na het verlies van zijn vrouw. Alsof ze dat niet durven. 'Ze vinden snel dat het maar eens over moet zijn, terwijl het proces voor degene in rouw juist net begint.' (website Zon en W, een van de partners in het onderzoek).
Het onderzoek is nog niet afgerond en de online service is nog in ontwikkeling. Wel is al duidelijk hoe het er uit gaat zien:
‘Een virtuele hulpverlener geeft uitleg over het rouwproces, biedt oefeningen aan en laat de gebruiker reflecteren op het voorbije leven met de overledene. De applicatie ‘Before you leave’ helpt hierbij door herinneringen aan de partner vast te leggen. De virtuele hulpverlener let ook op eventuele complicaties en verslechtering van de emotionele toestand van de oudere. Al deze online ondersteuning kan worden gecombineerd met contact met een ‘echte’ hulpverlener.’
In 2023 is het project afgerond. Op de website staat al wel een video die meer informatie geeft over wat rouw eigenlijk is. Herkenning, zien en begrijpen waar je doorheen gaat kunnen een belangrijk steuntje in de rug bieden.
Herstel – in je eigen tempo- is naast rouw ook een factor in het rouwproces. Ik vond het vooral een eye opener dat mensen zich schuldig kunnen voelen over het feit dat ze niet voortdurend in het rouwproces zitten, dat ze ook bezig zijn het normale leven weer op te pakken.
