Een goede buur: Johan den Dekker

Hij woont dan al enkele tientallen jaren in de stad Utrecht, Johan den Dekker noemt zichzelf een ‘echte plattelandsjongen’. In zijn jeugd woonde hij aan de dijk langs een rivier. Daar komt dan ook zijn liefde voor de natuur vandaan, denkt hij.

Bijna zolang als hij aan de Griftkade in Wittevrouwen woont, is Johan lid van Stichting de Griftkikkers. Die bestaat uit een groep volhardende buurtbewoners, die zich inzet voor de oevers van Biltse Grift aan de Alexander Numankade en Griftkade. In 1997 richt Rudolf de Bos Kuil de stichting op. Hij heeft, samen met de leden van de stichting, de vegetatie langs de Alexander Numankade in 25 jaar een ander aanzien gegeven.

Dode vissen

In de jaren ’90 wordt het Griftpark na vele jaren van protest van de buurtbewoners grootscheeps gesaneerd. Om verschillende redenen is de grond van het park ernstig vervuild. “Nu loopt de Biltse Grift onder de Blauwkapelseweg door en mondt uit in de singel. Voor de saneringswerkzaamheden sloot de gemeente de Grift in 1997 tijdelijk af, ter hoogte van de Blauwkapelseweg. Dat jaar gingen zo ongeveer alle vissen dood; de zuurstof in het water raakte op. De Grift lag vol dode vissen.” 

Dat is de druppel voor een groep buurtbewoners. Onder de naam De Griftkikkers besluiten ze zich in te zetten voor de Biltse Grift. De groep zaait en plant een verscheidenheid aan planten en bloemen op het talud, het aflopende stuk grond, naast de Grift. Ook de gemeente Utrecht experimenteerde met het aanleggen van een natuurvriendelijke oever. Tegenwoordig zijn er daarom rond de Biltse Grift ontzettend veel soorten te vinden: van aronskelk, daslook, donkere ooievaarsbek, kamperfoelie, voorjaarszonnebloemen en de grote trots: de inheemse knikkende vogelmelk. 

Lichtinval en schaduw

Lang niet iedere soort blijkt geschikt. “Minder dan 20 procent van de plantensoorten die we hebben geprobeerd, houdt het vol.” Dat heeft verschillende redenen. “De hoek van de lichtinval maakt veel uit. Je ziet dat de begroeiing aan de kant van de Alexander Numankade een stuk kleurrijker is dan aan de kant van de Griftkade. De grond aan de kant van de Alexander Numankade warmt sneller op, omdat de zon er recht op schijnt. In de schaduw groeit er minder.” Ook de hoeveelheid licht heeft invloed: “In het voorjaar, als de platanen nog geen blad hebben, is er meer licht. In de zomer is er meer schaduw en daar moeten de planten ook tegen kunnen.”

Maar de zonnige kade heeft ook een nadeel: “Mensen zitten hier graag in de zon. Dan leggen ze een picknickkleedje neer en komen hier zo een paar uur zitten. Als ze weggaan, zijn alle planten geknakt.” Om de planten te beschermen, is er een groot aantal boomstammen langs het talud aan de Alexander Numankade gelegd. “De boomstammen worden helemaal opgenomen door de natuur. Je ziet hoe er prachtige schimmels op sommige boomstammen beginnen te groeien.” Ook proberen de Griftkikkers de bodem te laten verschralen. “Door verschraling van de bodem gaan er meer verschillende soorten planten groeien.” Dat betekent: hondenpoep, oud hout en bladeren moeten weg van de oevers.

Vrijwilligers

De boomstammen vragen, net als de planten en bloemen, om onderhoud. Ook na 25 jaar. Het poten van bollen, het aanplanten van planten, het snoeien en afvoeren van takken, maar ook het opruimen van zwerfafval en de vogelhuisjes moet regelmatig gebeuren. Johan is nog altijd vrijwilliger bij Stichting de Griftkikkers, maar die groep wordt wel steeds kleiner: “Net als bij andere vrijwilligersorganisaties vergrijst het bestand van de vrijwilligers. Het zou fijn zijn als er wat meer jonge vrijwilligers mee komen doen.” 

Het is nog de vraag: blijft de Grift ook in de toekomst ook zo mooi en gezond? Het zou de verantwoordelijkheid van de nieuwe generaties en hoe zij omgaan met het water en de oevers omgaan. En daarover zouden vele jongeren nog een hoop bij kunnen leren.

Informatie over 'griftkikkers'

In 2021 staat de eigen wijk centraal. We werken vanuit huis, we gaan thuis uiteten en ook de vrije tijd vieren de meesten op hun eigen adres. Onze wereld wordt kleiner, zou je denken. Maar is dat wel zo? Wij onderzoeken wat je in jouw eigen wijk allemaal kunt doen en wie je kunt ontmoeten. Want, zo leert het spreekwoord, beter een goede buur dan een verre vriend.

Meer verhalen vind je hier